Wszyscy wierzący ponoszą wspólnie odpowiedzialność za Kościół na mocy chrztu i bierzmowania. Duchowni, na mocy sakramentu święceń i sukcesji apostolskiej, strzegą depozytu wiary. Wierni świeccy zaś są aktywni w przekazywaniu Objawienia Bożego poprzez odważne wyznawanie wiary, życie sakramentalne i pobożność. Im bardziej duchowni stają się „specjalistami od spotkania człowieka z Bogiem”, a wierni świeccy - świadomymi wyznawcami Chrystusa, tym pełniej Kościół staje się miejscem spotkania ochrzczonych między sobą i jedności z Chrystusem. „Wszyscy wierni - uczy Katechizm Kościoła Katolickiego - uczestniczą w zrozumieniu i przekazywaniu prawdy objawionej. Otrzymali oni namaszczenie od Ducha Świętego, który ich poucza i prowadzi do całej prawdy” (KKK 91).
Reklama
Jednym z przejawów działania Ducha Świętego jest zmysł wiary Ludu Bożego („sensus fidei”). Ten nadprzyrodzony zmysł wiary całej wspólnoty wierzących, poczynając od biskupów, aż po ostatniego z wiernych świeckich, ujawnia się w powszechnej zgodności w sprawach wiary i obyczajów (por. „Lumen gentium”, 12). Nie oznacza on jakiegoś „instynktu” czy subiektywnego „widzi mi się”, lecz specyficzny sposób poznania i zdolność do umiejętnego postrzegania prawd objawionych. Wyraża się jako swoista intuicja, rozumienie wiary. Został on dany całemu Kościołowi przez Ducha Świętego: „Otrzymacie moc Ducha Świętego, który zstąpi na was, i staniecie się moimi świadkami…” (por. Dz 1, 8). On prowadzi wierzącego ku pełnej prawdzie (por. J 16, 13) i „działa w naszym sercu, rozbudzając ów zmysł wiary” (papież Franciszek).
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Duch Święty obecny w Kościele jednoczy go we wspólnocie i nieustannie odnawia. Jednak przekonanie, że „wszystko w Kościele jest darem Ducha Świętego”, nie wystarcza. Potrzebna jest weryfikacja daru, by zażegnywać różne fanatyzmy, subiektywne złudzenia (na które narażony jest szczególnie ruch charyzmatyczny) czy też odstępstwa od wiary. Kościół zbudowany jest na fundamencie Apostołów i proroków (por. Ef 2, 20). Stąd trzeba w Kościele zachować wierność autentycznemu orędziu Apostołów. Człowiek wierzący im większe posiada doświadczenie duchowe i dojrzałość w wierze, tym owocniej będzie uczestniczył w zmyśle wiary. Dzięki niemu „Lud Boży pod przewodem świętego Urzędu Nauczycielskiego... niezachwianie trwa przy wierze raz podanej świętym; wnika w nią głębiej z pomocą słusznego osądu i w sposób pewniejszy stosuje ją w życiu” (KKK 93).
Ta szczególna właściwość człowieka wierzącego przyczyniła się do rozwoju dogmatów. Papieże Pius IX i Pius XII żądali od biskupów, aby dokonali rozpoznania wiary duchownych i wiernych świeckich przy definiowaniu dogmatów o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny (1854 r.) i Jej Wniebowzięciu (1950 r.). Nie oznacza to jednak, że „sensus fidei” jest alternatywą dla nauczania Magisterium (czyli władzy nauczania prawd wiary wykonywanej przez papieża i biskupów w jedności) czy też formą demokracji w Kościele. Nie znaczy również, że owa „powszechna zgodność w sprawach wiary i obyczajów” jest wynikiem referendum lub rodzajem kościelnej opinii publicznej, by kontestować nauczanie Magisterium. Zmysł wiary „może rozwinąć się w wierzącym w takiej mierze, w jakiej uczestniczy on w pełni w życiu Kościoła, a to wymaga odpowiedzialnego przylgnięcia do Magisterium, do depozytu wiary” (Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników sesji plenarnej Międzynarodowej Komisji Teologicznej, 7 grudnia 2012 r.).
Nadprzyrodzony zmysł wiary nie polega wyłącznie na wspólnym odczuciu wiernych. Kościół, idąc za Chrystusem, naucza prawdy, która nie zawsze jest zgodna z opinią większości. (Blaise Pascal: „Opinia większości jest opinią najmniej zdolnych”). Pewne przekonania we wspólnocie Kościoła mogą być przecież wykreowane przez opinię publiczną, manipulowaną np. przez mainstreamowe media. Stąd zmysł wiary nie utożsamia się z opinią publiczną, nie wynika z decyzji większości. Wskazuje zaś na wspólnotową świadomość wiary. Mamy ją kształtować według nauki Kościoła, by moje wyznanie: „wierzę” nie przerodziło się w odizolowane i subiektywne: „wierzę po swojemu” w to, co mi odpowiada, lecz by było przeżywane i doświadczane w Kościele. W nim wzrasta świadomość wiary i obowiązek jej wyznawania.