Okazały budynek naprzeciw wiślickiej bazyliki – Dom Jana Długosza, w którym mieszkał i pracował słynny kronikarz, wciąż pełni funkcję plebanii i wikariatu, łączonych obecnie z muzeum. Dzięki m.in. funduszom zewnętrznym i wsparciu ministerstwa kultury i dziedzictwa narodowego, w ostatnich latach szacowny zabytek przeszedł szereg prac renowacyjnych, w tym tak potrzebne odwodnienie.
W trakcie prac światło dzienne ujrzały różne ciekawostki, np. napis nad XV-wiecznym oknem, którego odcyfrowanie wymagało sprowadzenia do Wiślicy wybitnego w swej dziedzinie fachowca. – Jest to anagram greckiego słowa „Jezus Chrystus” i napis Ave Maryja – wyjaśnia ks. prałat Wiesław Stępień, proboszcz w Wiślicy. Wiele tajemnic kryje niewielkie pomieszczenie zwane umownie „pokojem Długosza”. To m.in. część wotów ofiarowanych przez stulecia Matce Bożej Wiślickiej zwanej Madonną Uśmiechniętą bądź Łokietokową. Tutaj były zapewne bardziej niż w kościele bezpieczne od grabieży, pożarów, konfiskat. Jest przepiękna sukienka, nakładana przy bardzo wyjątkowych okazjach na wizerunek Matki Bożej i Dzięciątka, jest prawdopodobny portret kanonika Długosza, a za kotarą – pozostałości cennej biblioteki kapitulnej – sfatygowane inkunabuły, pisane ręcznie. – Bardzo poważnie myślimy o renowacji tych zasobów, ale to duże przedsięwzięcie – mówi ks. prał. Stępień.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Dom Długosza w Wiślicy jest piętrowym, późnogotyckim ceglanym budynkiem, rozplanowanym na rzucie wydłużonego prostokąta o obszernej sieni na przestrzał. Dom został zbudowany w 1460 r., z przeznaczeniem dla wikariuszy i kanoników kolegiaty przy ulicy Krakowskiej. W sieni, korytarzu i pokojach zachowały się belkowane stropy z resztkami polichromii. Na piętrze mieści się sala-refektarz, dawna jadalnia księży. W północno-zachodniej części budynku odkryto unikatową gotycką polichromię z końca XV wieku, przedstawiającą Zmartwychwstałego Chrystusa oraz kobiety z krzyżem. W środku znajduje się postać klęczącego mężczyzny (prawdopodobnie Jana Długosza) otoczonego aureolą z gotyckim napisem „Boże, zmiłuj się nad nami”. Ceglane szczyty Domu Długosza mają ostrołukowe wnęki, w których umieszczono kamienne tarcze z herbem Długosza – Wieniawa. Według tradycji w budynku tym pobierali nauki synowie króla Kazimierza Jagiellończyka.
Początki ośrodka kościelnego w Wiślicy to XI wiek. Pierwotny kościół był romański, następny – większy – także romański z kryptą (XII wiek). W jego miejsce w I połowie XIII wieku został zbudowany kolejny kościół romański – trójnawowy, z erygowaną przy nim kapitułą kolegiacką. Obecny kościół zbudował Kazimierz Wielki w poł. XIV wieku, był on rozbudowywany do końca XIV wieku. Jest gotycki, murowany w ciosu, z pozostałościami romańskimi. W ołtarzu głównym – wczesnogotycka rzeźba tzw. Madonny Łokietkowej (Uśmiechniętej).
