Reklama

Niedziela Rzeszowska

Gdy dajesz jałmużnę – nie trąb

Podkarpackie świątynie swój wystrój i to, że w ogóle istnieją, zawdzięczają hojnym fundatorom. Ostatnia niedziela października przeżywana jest jako rocznica poświęcenia własnego kościoła. To dobra okazja, aby wspomnieć o niektórych świątyniach.

Niedziela rzeszowska 43/2014, str. 4-5

[ TEMATY ]

świątynia

Arkadiusz Bednarczyk

Jan Klemens Branicki, Michał Potocki

Jan Klemens Branicki, Michał Potocki

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Różne motywy skłaniały fundatorów do wznoszenia bądź opiekowania się istniejącymi już kościołami. Czasem był to wystawny ślub dziecka, szczęśliwy powrót z niewoli, śmierć najukochańszej osoby lub po prostu brak kościoła w danej miejscowości. Czasem walące się ze starości kościoły trzeba było zastępować nowymi.

Brzyska

Kościół pw. Marii Magdaleny w Brzyskach koło Kołaczyc wzniesiony został w dużej części ze środków marszałka Rady Powiatowej w Jaśle, właściciela dworu w Brzyskach Stanisława Kotarskiego; na budowę kościoła wpłacił on znaczną sumę pieniędzy. Dla niego w kościele wybudowano specjalną lożę kolatorską. Dodajmy, że ziemianin przeżył osobisty dramat, kiedy to w wieku zaledwie 27 lat, w 1866 r. zmarła mu żona Julia z Wojnarowskich, dla której wzniósł wspaniałe mauzoleum na cmentarzu w Brzyskach. Stanisław był także członkiem Komitetu Honorowego budowy kościółka gimnazjalnego w Jaśle.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Tyczyn

Reklama

Późnobarokowy kościół w Tyczynie przebudowany został dzięki staraniom Jana Klemensa Branickiego, który objął miasto Tyczyn w 1709 r. Jan Klemens Branicki, hetman wielki koronny, jeden z najbogatszych magnatów polskich, kandydat do korony polskiej, był trzykrotnie żonaty, ale chyba tylko z pierwszą żoną – z Katarzyną z Radziwiłłów był naprawdę szczęśliwy. Był właścicielem ogromnej biblioteki zawierającej cenne zbiory. W 1734 r. uwięziony przez konfederatów dzikowskich, którym się poddał, kilka miesięcy spędził w więzieniach w Jarosławiu i Kamieńcu Podolskim. Uwolniony został przez wojsko rosyjskie wspierające króla Augusta III Sasa, który wynagrodził Branickiego urzędem hetmana polnego koronnego. Branicki zaangażował do prac przy przebudowie doskonałego architekta Jana Henryka Klemma, który opracował projekt modernizacji fasady i poszerzenia jej poprzez dwie wieże – dzwonnice połączone z kościołem łącznikami w tzw. typie włoskim. Do ozdoby wnętrza kościoła zaangażował Jan Klemens Branicki Gotfryda Schultza, który wykonał marmoryzowane ołtarze w kaplicach bocznych i w prezbiterium. Z osobą Schultza wiąże się ciekawa historia. Otóż zakochał się podobno w miejscowej dziewczynie, córce tyczyńskiego szewca, i wziął z nią ślub...

Łąka

W XVIII stuleciu z fundacji księżnej Aleksandry Ostrogskiej-Zasławskiej, żony księcia Józefa Lubomirskiego, właściciela pałacu w Łące, rozpoczęto budowę kościoła w Łące, a dokończono go staraniem księcia Pawła Sanguszki w 1744 r. On też i jego rodzina ufundowali wyposażenie świątyni i paramenty liturgiczne. Kościół poświęcił biskup przemyski Wacław Hieronim Sierakowski. Na jednej ze ścian kościoła znajdują się dwa obrazy przedstawiające kolatorów tutejszego kościoła – hrabiostwo Morskich, które namalował włoski artysta Pietro Labruzzi Roman z 1793 r.

Czudec

„Gdy dajesz jałmużnę, nie trąb”– zwykł mawiać Jan Grabieński, właściciel Czudca, starosta janowski i chorąży roty husarskiej Augusta II, gdy pytano go o koszty, jakie poniósł na budowę nowej świątyni parafialnej w Czudcu. Została ona wzniesiona na miejscu starego kościoła z początkiem osiemnastego stulecia. Kościół miał być wotum za uzdrowienie Grabieńskiego z ciężkiej choroby, co stać się miało dzięki czczonej w cudownym wizerunku Pani Czudeckiej. Jako budulca użyto kamienia z rozebranego czudeckiego zamku. Grabieński, pozostający w dobrej komitywie z królem Augustem II Sasem, nie skąpił środków na świątynię. Przed wejściem do kościoła zwracamy uwagę na herb fundatora nad głównym wejściem „Pomian”. Jedno z epitafiów w tym kościele głosi: „Pod tym kamieniem spoczywa Jan Grabieński, kasztelan sanocki i jego żona Teresa, kasztelanka przemyska, jego trzecia żona, który kościół czudecki od nowa ufundowali. Uczynili go prepozyturą o 2 mansjonarzach. Dożył 76 lat. Zmarł 29 listopada 1750 r.”.

Rzeszów-Staromieście

Dzisiejszy kościół na Staromieściu w Rzeszowie powstał dzięki rodzinie Szymanowskich, związanych ze Słociną, których kaplica z herbem Ślepowron (którym się pieczętowali), znajduje się przy kościele. Córka hrabiostwa – Zofia, zamężna z generałem wojsk austriackich Olivierem Wallisem, znana była z działalności charytatywnej: organizowała w przydworskim parku niedzielne festyny dla dzieci i nagradzała najlepiej uczące się. Zmarła w 1907 r. i pochowana została pod posadzką kaplicy rodowej Szymanowskich.

2014-10-23 11:13

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Poznań: kamień węgielny pod pierwszy w Polsce kościół pw. Błogosławionej Poznańskiej Piątki

[ TEMATY ]

świątynia

Monika Mężyńska / pl.wikipedia.org

Abp Stanisław Gądecki wmurował kamień węgielny pod budowany w Poznaniu pierwszy w Polsce kościół pw. Błogosławionej Poznańskiej Piątki – wychowanków salezjańskiego oratorium beatyfikowanych przez św. Jana Pawła w gronie 108 męczenników II wojny światowej. Uroczystość odbyła się 24 sierpnia wieczorem, w 74. rocznicę ich męczeńskiej śmierci. Kamieniem węgielnym pod nową świątynię jest jedna z cegieł, którymi wcześniej były zamurowane Drzwi Święte bazyliki watykańskiej na zakończenie Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa Roku 2000.

Wmurowanie kamienia węgielnego poprzedziła Msza św. sprawowana pod przewodnictwem metropolity poznańskiego na placu budowy nowego kościoła. Oprócz wiernych utworzonej w październiku 2013 r. parafii, wzięli w niej udział także członkowie rodzin błogosławionych męczenników.
CZYTAJ DALEJ

Wybrano dwóch kaznodziejów dla kardynałów

2025-04-25 16:31

[ TEMATY ]

kazanie

konklawe

śmierć Franciszka

Włodzimierz Rędzioch/Niedziela

Prezbiter Donato Ogliari OSB

Prezbiter Donato Ogliari OSB
Konstytucja Apostolska "Universi Dominici Gregis" o wakansie Stolicy Piotrowej mówi, że Kardynałowie zebrani na jednej z pierwszych Kongregacji powinni „podjąć najpilniejsze decyzje, aby zapoczątkować przeprowadzenie wyboru” nowego papieża. Powinni, między innymi, „powierzyć dwom duchownym odznaczającym się wiedzą, mądrością i autorytetem moralnym zadanie przeprowadzenia dla Kardynałów dwóch rozważań dotyczących problemów Kościoła w tej wyjątkowej chwili i trafnego wyboru nowego Papieża”. W czasie trzeciej kongregacji ogólnej Kardynałowie wybrali osoby, które wygłoszą dla nich kazania. Na początku przyszłego tygodnia będzie to opat opactwa benedyktyńskiego przy Bazylice św. Pawła za Murami Dom Donato Ogliari, a następnie kardynał Raniero Cantalmessa.
CZYTAJ DALEJ

Ogłoszono treść rogito, aktu wkładanego do trumny Franciszka

2025-04-25 21:22

[ TEMATY ]

śmierć Franciszka

Vatican News

O godzinie 20 rozpoczęła się ceremonia zamknięcia trumny Franciszka w Bazylice Watykańskiej. Do trumny został włożony m.in. dokument zwany rogito, czyli „Akt przejścia do Domu Ojca Jego Świątobliwości Franciszka”, który krótko przedstawia życiorys Papieża oraz jego dokonania w trakcie sprawowania posługi Piotrowej.

„Wędrując z nami jako pielgrzym nadziei, przewodnik i towarzysz drogi ku ostatecznemu celowi, do którego wszyscy jesteśmy powołani — Niebu, 21 kwietnia Roku Świętego 2025, o godzinie 7:35 rano, gdy światło Paschy oświetlało drugi dzień Oktawy, w Poniedziałek Wielkanocny, umiłowany Pasterz Kościoła Franciszek przeszedł z tego świata do Ojca. Cała wspólnota chrześcijańska, szczególnie ubodzy, oddawała chwałę Bogu za dar jego odważnej i wiernej służby Ewangelii i mistycznej Oblubienicy Chrystusa” – zaczyna się tekst dokumentu.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję