MAŁGORZATA CICHOŃ: – Co dało pierwszy impuls do powstania Poradni Bioetycznej?

JUSTYNA GAJOS: – Dylematy ludzi, ponieważ bioetyka stała się częścią codziennego życia. Zgłaszali się z nimi m.in. do ks. Andrzeja Muszali, dyrektora Międzywydziałowego Instytutu Bioetyki UPJPII. Tych problemów, wbrew pozorom, jest sporo. Współczesna medycyna bardzo szybko się rozwija, pojawiają się nowe dylematy etyczne, a wraz z nimi wiele pytań dotyczących konkretnych dziedzin życia. Czasem zdarza się, że brakuje wiedzy, jak można postąpić w danej sytuacji, co komuś poradzić itd. Stąd pomysł, żeby stworzyć miejsce, gdzie będzie można o tym porozmawiać i uzyskać informacje.

– Dla kogo jest ta placówka?

– Można powiedzieć, że dla każdego. Z jednej strony wychodzimy naprzeciw osobom, które mają dylematy dotyczące początku, trwania czy kresu życia ludzkiego, a z drugiej – naprzeciw tym, którzy pracują z osobami mogącymi borykać się z takimi problemami. Chcemy, aby o naszej placówce wiedziano zwłaszcza w poradniach życia małżeńskiego i rodzinnego oraz w parafiach. Być może największą zgłaszającą się grupą będą rodzice i małżonkowie. Pragniemy również służyć pomocą kapłanom, którzy stykają się z pytaniami wiernych dotyczącymi bioetyki, choćby podczas spowiedzi. Ponadto jesteśmy otwarci, m.in., na lekarzy i osoby pracujące w służbie zdrowia oraz na nauczycieli czy katechetów.

– Z jakiej formy pomocy można skorzystać?

– Chodzi o porady w rozwiązaniu trudnych problemów moralnych z zakresu bioetyki, takich jak np. in vitro, naprotechnologia, diagnostyka prenatalna, aborcja, eutanazja. Co zrobić z zamrożonymi embrionami, czy i kiedy można wykorzystywać komórki macierzyste, co z przeszczepami, nowoczesnymi terapiami, antykoncepcją, naturalnym planowaniem rodziny, nowymi metodami rozpoznawania płodności? Będziemy wspierać i pokazywać różne drogi rozwiązań, powiemy, gdzie w konkretnej sytuacji można uzyskać dalszą pomoc – wszystko w oparciu o naukę Kościoła katolickiego i w duchu personalizmu chrześcijańskiego. Decyzja jednak zawsze należy do osób zainteresowanych. Może zdarzyć się i tak, że odpowiedzi nie znajdziemy, zapewnimy wówczas tym osobom szczególne wsparcie. Otrzymujemy wiele pytań, czy będzie mógł przyjść do nas np. ateista. Może zgłosić się każdy, ale nie udzielimy rad, które są sprzeczne z nauczaniem Kościoła.

– Kto będzie ich udzielał?

– Głównie absolwenci podyplomowych studiów z bioetyki na UPJPII. Wśród nich są specjaliści różnych profesji: lekarze (transplantolog, lekarz medycyny paliatywnej, pediatra współpracujący z hospicjum perinatalnym, przedstawiciel środowiska naprotechnologii), pielęgniarki, katecheta, filozofowie, teolodzy, prawnik, interwent kryzysowy, biotechnolog, pedagog specjalny, farmaceuta, a nawet weterynarz.

– Trzeba umówić się na spotkanie z konkretnym specjalistą?

– Najlepiej tak. Z przyczyn organizacyjnych chcemy rejestrować na spotkanie ze specjalistą najbardziej kompetentnym w interesującej daną osobę kwestii. Niemniej, gdy ktoś przyjdzie do poradni bez umówienia się, oczywiście otrzyma już na starcie pewną poradę, która w niedługim czasie będzie mogła zostać uzupełniona o informacje od właściwych specjalistów. Porad udzielamy bezpłatnie. Zapewniamy również poufność i dyskrecję.

– Poradnia to wspólne dzieło... Kto za nim stoi?

– Instytut Bioetyki UPJPII czuwa nad merytoryczną stroną przedsięwzięcia, formacją i szkoleniem instruktorów. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie przeznaczył na ten cel dwa pomieszczenia z wyposażeniem. Fundacja Jeden z Nas koordynuje placówką organizacyjnie i zapewnia jeden etat. Specjaliści na ten moment pracują jako wolontariusze. Będziemy też współpracować z kancelarią prawną – w ramach naszej działalności pomożemy uzyskać bezpłatną poradę prawną. Planujemy współpracę z innymi instytucjami. Docelowo chcemy być punktem pierwszego kontaktu, który, gdy zachodzi taka potrzeba, pokieruje osoby dalej. Udzielamy porad osobiście w poradni, ale też mejlowo. W tym sensie zasięg naszych działań jest ogólnopolski. W przyszłości chcemy służyć pomocą także telefonicznie.

– W czym przejawia się duch personalizmu, którym kieruje się wasza instytucja?

– Chcemy, by była to kontynuacja bioetyki w duchu Jana Pawła II, jego nauczania, że każda osoba ma niezbywalną godność od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. Personalizm ma na uwadze dobro osoby. Udzielając porad, nie oceniamy nikogo ani nie nawracamy. Chcemy świadczyć profesjonalną pomoc, opierając się na prawie naturalnym. Bo bioetyka to konkretna nauka. Dla naszej instytucji jest wyzwaniem, by teoretyczne zagadnienia – opisane w literaturze, badaniach, nauczaniu Magisterium Kościoła – przekładać na praktykę. Warto jednak zaznaczyć, że nasza poradnia nie ma charakteru medycznego, to znaczy, że przed podjęciem jakichkolwiek decyzji dotyczących życia lub zdrowia może być konieczna konsultacja z wykwalifikowanym personelem medycznym w certyfikowanej placówce służby zdrowia. Chcemy przekazywać wiedzę. Pokazywać, że są wyjścia z trudnych sytuacji, np. w przypadku niepomyślnej diagnozy nienarodzonego dziecka można skorzystać z pomocy hospicjum perinatalnego.

– Jak się z wami skontaktować?

– Pierwszym polem kontaktu jest strona internetowa (poradniabioetyczna.pl), gdzie podane są godziny przyjęć. Tam znajduje się też dział dotyczący najczęściej zadawanych pytań. Ta wiedza będzie stale uzupełniana. Można skontaktować się z nami także mejlowo: poradnia.bioetyczna@upjp2.edu.pl.