Wydarzenie rozpoczęło się od zbiórki pocztów sztandarowych i uczestników przy pomniku upamiętniającym miejsce hitlerowskiego obozu zagłady Polaków, Francuzów i innych w l. 1941-44, znajdującym się przy kościele pw. Matki Bożej Królowej Polski w Zwierzyńcu.

Świadectwo tych, którzy przeżyli

Wszystkich zebranych gości powitał burmistrz Zwierzyńca Jan Skiba oraz prezes zarządu Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny Bolesław Szymanik, którzy przybliżyli historię obozu w Zwierzyńcu. Bolesław Szymanik podkreślał również, że dawanie świadectwa o tamtych czasach jest moralnym obowiązkiem tych, którzy przeżyli. – My, żyjący jeszcze nieliczni już świadkowie, jesteśmy i żyjemy jeszcze po to, by dawać świadectwo tamtych okropnych przeżyć, gdyż jak powiedział nasz rodak, święty papież Jan Paweł II, podczas spotkania z nami, z więźniami Majdanka: „Jesteście naznaczeni stygmatem straszliwych przeżyć i okropności tamtego okresu i nie powinniście o tym zapominać, ale dawać świadectwo potomnym”. Niech los nasz będzie przestrogą dla przyszłych pokoleń – mówił do zebranych Bolesław Szymanik.

Swoje słowo do uczestników uroczystości w przesłanym liście okolicznościowym przekazał pełniący obowiązki szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, zaś list odczytał prezes Stowarzyszenia Dzieci Ofiar Obozów Hitlerowskich Marian Momot. Głos zabrał również prezes Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych oraz prezes Związku Inwalidów Wojennych RP w Puławach płk Stanisław Maciąga, który jako dziecko sam był więźniem obozu w Zwierzyńcu, wywiezionym później do obozu na Majdanku, skąd po pół roku został deportowany do Niemiec celem germanizacji. – Kiedy stoję na tej ziemi historycznej i patrzę na te dwa pomniki, myślę o tych wielkich cierpieniach, które przyszło przeżywać wszystkim, którzy znaleźli się tu w czasie II wojny światowej. Ta ziemia nasiąknięta jest nie tylko potem, ale łzami, krwią, lękiem i strachem wszystkich, którzy przeszli przez nią i nigdy nie wolno nam o nich zapomnieć – wskazał.

Pamięć silniejsza od nienawiści

Ważnym punktem spotkania było wręczenie okolicznościowych medali Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny w uznaniu zasług utrwalenia pamięci tragicznych losów lat okupacji niemieckiej Dzieci Zamojszczyzny podczas II wojny światowej, jak i po jej zakończeniu. Medale otrzymali: Marianna Grynia z Warszawy, Czesława Litkowiec z Biłgoraja, Władysława Matwiejczuk z Bodaczowa, Bolesław Parol z Wilkowic, Piotr Kurzępa z Zamościa, Krzysztof Goch z Zamościa i Jan Sobolewski z Warszawy.

Nie zabrakło również apelu pamięci ofiar niemieckiej okupacji Zamojszczyzny, odczytanego przez Bolesława Szymanika. – Stajemy dziś do apelu pamięci, by oddać hołd wszystkim wysiedleńcom Zamojszczyzny, którzy w czasie II wojny światowej zostali w brutalny sposób wyrzuceni ze swych domów, a następnie osadzeni w niemieckich obozach przesiedleńczych i koncentracyjnych lub wywiezieni do Niemiec na przymusowe roboty, a dzieci na zgermanizowanie. Zwracam się do was, młode pokolenie, byście pamiętali o waszych rodzicach, dziadkach i rówieśnikach – Dzieciach Zamojszczyzny, by pamięć o ich przeżyciach i cierpieniach nie poszła w zapomnienie, by nie została zatracona historia tamtych tragicznych lat. To na was, gdy my odejdziemy, będzie spoczywał obowiązek wychowywania w duchu patriotyzmu i pamięci narodowej następnych pokoleń Polaków – podkreślił Bolesław Szymanik.

Na zakończenie apelu została oddana salwa honorowa w wykonaniu członków Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej z Puław, a następnie przedstawiciele parlamentarzystów, samorządów, stowarzyszeń i organizacji kombatanckich oraz szkół złożyli wieńce i znicze przy pomniku.

Modlitwa i pamięć

W samo południe w kościele pw. Matki Bożej Królowej Polski w Zwierzyńcu została odprawiona Msza św. w intencji pomordowanych Dzieci Zamojszczyzny w czasie II wojny światowej. Eucharystii przewodniczył oraz wygłosił słowo Boże proboszcz parafii w Zwierzyńcu, ks. Błażej Górski. – Z szacunkiem i radością chylę głowę przed wami wszystkimi, którzy trwacie tu, w tym miejscu uświęconym krwią i cierpieniem, ale także wielkim męstwem i odwagą. Chylę czoła przed każdym z was, kto przyszedł, aby wskrzeszać pamięć o tym miejscu, o tym wydarzeniu, a nade wszystko o tych ludziach. Chcemy dzisiaj polecić Bogu tych wszystkich, którzy zostali tutaj już na zawsze, składając największą ofiarę ze swojego życia. Módlmy się także za tych, którzy wytrwali aż do dziś i są pośród nas, o zdrowie, o siły i Boże błogosławieństwo, a także o to, by mogli dalej dawać świadectwo o tamtych tragicznych czasach – wskazał ks. Górski.

Po Mszy św. wszyscy uczestnicy w uroczystym przemarszu przeszli na spotkanie integracyjne do Parku Środowiskowego współfinansowanego ze środków Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie.