Reklama
Początki rzymskiego Mostu św. Anioła sięgają starożytności – został zbudowany w 134 r. po narodzeniu Chrystusa przez cesarza Hadriana jako dojście do stojącego na prawym brzegu Tybru jego monumentalnego mauzoleum, dlatego nazywano go mostem Hadriana („pons Hadriani”) lub mostem Eliusza („pons Aelius”). Gdy za Grzegorza I cesarskie mauzoleum zamieniono na Zamek św. Anioła, nazwa mostu została zmieniona na obecną – Most św. Anioła. O pielgrzymim ruchu na tym moście w czasie Roku Świętego pisał Dante w „Boskiej komedii” w Pieśni XVIII: „Rzym gdy rok święci jubileuszowy,/Przyjęto zwyczaj, by przez most zamkowy/Dla ogromnego nacisku pątników/Lud, idąc, na dwie dzielił się połowy./Jedni, przechodząc, mają w Santo-Pietro/Twarz obróconą, ci w Monte-Giordano,/Że tłumy ludu nigdy się nie zetrą”. W 1450 r. doszło jednak do tragedii – wielki tłum pielgrzymów zmierzających do Watykanu przełamał balustrady na moście i wielu ludzi wpadło do Tybru, co spowodowało śmierć ponad 200 osób. W XVI wieku, na polecenie Klemensa VII, na moście ustawiono rzeźby św. Piotra i św. Pawła oraz dwunastu patriarchów, wykonane przez Raffaella da Montelupo. W następnym stuleciu jednak je usunięto i zastąpiono zamówionymi przez Klemensa IX w 1667 r. figurami aniołów dłuta Giovanniego Lorenza Berniniego i jego współpracowników. Papież osobiście kupił dziesięć bloków marmuru. Bernini kazał zawieźć osiem z nich do współpracujących z nim rzeźbiarzy, a sam zatrzymał dla siebie dwa bloki, z których powstały figury anioła trzymającego koronę cierniową i anioła trzymającego kartusz „INRI”. Rzeźby mistrza Gianlorenza były tak piękne, że uznano, iż nie mogą stać na otwartej przestrzeni, wystawione na działanie deszczu i wiatru. Dlatego rodzina Berniniego, już po jego śmierci, przekazała figury do kościoła św. Andrzeja delle Fratte, do którego rzeźbiarz uczęszczał przez czterdzieści lat, i dziś możemy je tam podziwiać.
Pierwszy anioł ustawiony na moście został wyrzeźbiony przez Antonia Raggiego. Trzyma on kolumnę, do której przywiązany był Chrystus podczas biczowania, a na bazie figury znajduje się napis: „Mój tron jest przy kolumnie”.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Drugi anioł, wykuty przez Lazzara Morellego, ma w rękach bicz, do którego odwołuje się również napis: „Jestem gotów do biczowania”.
Trzeci anioł, dłuta Pietra Paola Naldiniego, jest kopią rzeźby samego Berniniego i przedstawia anioła z koroną cierniową – to symbol głupoty ludzi, którzy nie potrafili rozpoznać majestatu Chrystusa. Napis mówi: „W moje cierpienie wbija się cierń”.
Czwarty anioł został wykonany przez Cosimo Fancellego. Anioł ze wzruszeniem patrzy na chustę Weroniki, na której pojawiło się oblicze Chrystusa. Napis na bazie brzmi: „Spójrzcie na oblicze waszego Chrystusa”.
Piąty anioł, dzieło Naldiniego, trzyma płaszcz i kości, a napis wyjaśnia ich znaczenie: „O moje szaty rozdzielili losy”.
Szósty anioł, wyrzeźbiony przez Girolama Lucentiego, pokazuje wiernym gwoździe, które przebiły ręce i stopy Jezusa. Napis brzmi: „Zwróćcie wzrok na mnie, Ukrzyżowanego”.
Siódmy anioł, wykuty przez Ercole Ferratę, niesie krzyż – symbol Męki Jezusa, ale także wiary w Niego. Napis głosi: „Jego królestwo jest na Jego ramionach”.
Reklama
Ósmy anioł to znów kopia rzeźby Berniniego, wykonana przez Giulia Cartariego. Anioł trzyma kartusz „INRI” i wznosi oczy ku niebu. Napis brzmi: „Bóg króluje z drzewa (krzyża)”.
Dziewiąty anioł, dłuta Antonia Giorgettiego, patrzy z wyrazem bólu na nasyconą octem gąbkę przymocowaną do tyczki, a napis na bazie wyjaśnia scenę: „Dali mi ocet do picia”.
Dziesiąty anioł, autorstwa Domenica Guidiego, trzyma włócznię, która przebiła bok Jezusa. Umieszczony na bazie napis: „Zraniłeś moje serce”, ma przypominać nie tylko scenę z Kalwarii, ale również ból, który zadajemy Jezusowi przez nasze grzechy.
Dekoracja Mostu św. Anioła była ostatnim wielkim przedsięwzięciem artystycznym Berniniego, ale jej znaczenie wychodzi poza ramy sztuki – rzeźbiarz chciał, by dekoracja ta była prawdziwą wielkopostną Via Crucis. Anioły z symbolami narzędzi Męki Pańskiej są niczym stacje Drogi Krzyżowej, a przejście mostu w kontemplacji ma być formą pokuty i przygotowaniem do sakramentu spowiedzi w Bazylice Watykańskiej, czyli ma prowadzić do Eucharystii, a w konsekwencji do zbawienia. Pamiętajmy o tym, gdy będziemy mieli okazję odwiedzić Rzym i spacerować po Moście św. Anioła w tłumie roztargnionych turystów.