O stanie powołań do kapłaństwa i zakonów w Polsce z ks. dr Dariuszem Kuźmińskim, - diecezjalnym duszpasterzem ds. lektorów i ministrantów oraz Diecezjalnego Dzieła Powołań rozmawia ks. dr Paweł Staniszewski

Ks. dr Paweł Staniszewski: - Krajowe Duszpasterstwo Powołań opublikowało najnowsze dane przedstawiające statystykę powołań kapłańskich i zakonnych w Kościele Katolickim w Polsce w roku 2004. Czy mógłby Ksiądz przedstawić krótko jak wygląda ta statystyka?

Ks. dr Dariusz Kuźmiński: - We wszystkich seminariach diecezjalnych i zakonnych w Polsce studiowało w 2004 r. 7465 alumnów. W seminariach diecezjalnych 4831 alumnów, natomiast w seminariach zakonnych 2634 alumnów. Gdy chodzi o seminaria diecezjalne, to liczba alumnów utrzymuje się na poziomie mniej więcej stałym. W poprzednich latach liczba ta wynosiła odpowiednio: 2003 r. - 4835 alumnów; 2002 r. - 4738 alumnów; 2001 r. - 4806 alumnów; 2000 r. - 4773 alumnów. W tym roku można zaobserwować znaczny wzrost liczby alumnów zakonnych. W 2003 r. liczba alumnów Seminariów zakonnych wynosiła 2054 natomiast w roku 2004 - 2634 alumnów. Dla porównania warto zauważyć, iż w latach 2000-2004 różnica ta była znacznie mniejsza, nie przekraczała 100 alumnów.

- Jak kształtuje się liczba studentów I roku. Czy mógłby Ksiądz przybliżyć dane na ten temat?

- Liczba kandydatów na I rok studiów jest zawsze tym wskaźnikiem, który budzi największe zainteresowanie. W 2004 r. przyjęto do wszystkich seminariów diecezjalnych i zakonnych łącznie 1501 alumnów pierwszego. W porównaniu z rokiem ubiegłym jest to wzrost o 108 nowych studentów. Do seminariów diecezjalnych przyjęto 1102 alumnów (wzrost o 44 osoby), natomiast do seminariów zakonnych 399 alumnów (wzrost o 65 osoby). Gdy chodzi o pewne tendencje, to patrząc na dane statystyczne z ostatnich lat zauważamy, iż liczba alumnów I roku zgłaszających się do seminariów diecezjalnych od dwóch lat nieznacznie wzrasta (o ok. 45 alumnów rocznie). Fakt ten cieszy, gdyż w roku 2002, a także w roku 2000 zanotowano niewielki spadek liczby alumnów I roku w tychże seminariach. Gdy chodzi o seminaria zakonne to liczba alumnów I roku utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie.

- W których diecezjach jest najwięcej powołań?

- Wśród seminariów duchownych nadal największą liczbą powołań może poszczycić się diecezja tarnowska, w której łącznie we wrześniu 2004 r. przygotowywało się 273 kandydatów do kapłaństwa. Na drugim miejscu jest seminarium w Przemyślu, gdzie studiuje 189 alumnów, a na trzecim seminarium w Katowicach - 188. Gdy chodzi o kleryków pierwszego roku to znacznym wzrostem powołań może poszczycić się diecezja katowicka - 43 kandydatów, ale najwięcej tzn. 52 kandydatów na I rok było w diecezji tarnowskiej. Warto też odnotować fakt, że we wrześniu br. w polskich wyższych seminariach duchownych kształciło się łącznie 258 kleryków obcokrajowców. Pochodzą oni z 22 państw leżących w większości w Europie Wschodniej i Południowej, oraz Azji. Najwięcej alumnów, których domy rodzinne znajdują się poza Polską, wywodzi się zdecydowanie z Białorusi i Ukrainy. Ponadto do kapłaństwa przygotowują się w Polsce klerycy mieszkający w Bułgarii, Chorwacji, Czechach, Kazachstanie, Litwie, Łotwie, Mołdawii, Niemczech, Rosji, Rumunii, Słowacji i na Węgrzech. Także z Kanady, USA i Brazylii. Są też klerycy z Wybrzeża Kości Słoniowej (Pallotyni), z Togo, Hondurasu, Filipin, Indii i Wietnamu (Werbiści).

- Które z zakonów mogą poszczycić się dzisiaj największą liczbą alumnów?

- Mówiąc o zakonach trzeba pamiętać, iż każdy zakon ma swoją specyfikę. W Polsce jest dzisiaj ponad 60 męskich zakonów i zgromadzeń zakonnych, które prowadzą własne seminaria duchowne bądź też posyłają swoich alumnów do innych seminariów. Najliczniejszą grupę stanowią Jezuici - 155 alumnów, Pallotyni - 147 alumnów, oraz Dominikanie - 146 alumnów. Nie zapominajmy też o siostrach zakonnych, które także coraz częściej podejmują studia akademickie. Według danych statystycznych za 2003 r. w Polsce istnieje dzisiaj 14 żeńskich zakonów klauzurowych oraz dokładnie 100 Zakonów czynnych. Ogółem liczba domów zakonnych w Polsce to 2671, w tym 80 domów klauzurowych oraz 2561 domów zgromadzeń czynnych.

- Pracuje ksiądz na co dzień w Seminarium Diecezjalnym w Łowiczu. Chciałbym na koniec poprosić Księdza o osobistą refleksję na temat stanu powołań w Polsce.

- Patrząc na statystykę powołań w naszym kraju wydaje się, że sytuacja jest dość zróżnicowana. W niektórych diecezjach widać wzrost powołań, w innych liczba studentów pierwszego roku zmalała (takich seminariów jest przynajmniej 9). Istnieje również grupa seminariów diecezjalnych gdzie liczba studentów pierwszego roku utrzymuje się na stałym poziomie. Do takich należy nasze seminarium diecezjalne. Gdy chodzi o ogólną liczbę seminarzystów to trzeba pamiętać, że liczby nie zawsze oddają rzeczywistą sytuację. Są związane z gęstością zaludnienia, poziomem urbanizacji. Dobrze wiemy, że pod tym względem nie wszystkie diecezje wyglądają jednakowo. Poza tym niektóre seminaria goszczą u siebie studentów z innych diecezji, czy też alumnów zakonnych. Biorąc pod uwagę przeobrażenia w naszym społeczeństwie, trudno jest mówić, iż liczba alumnów seminariów duchownych w Polsce jest bardzo mała. Patrząc na liczbę powołań na Zachodzie Europy jest to ciągle liczba dość duża. Nie znaczy to jednak, że nas kryzys nie dotknie - niektóre diecezje w Polsce już obserwują pewne niepokojące oznaki związanie ze zmniejszającą się liczbą kandydatów na I rok. Przedstawiona statystyka każe nam na pewno nieustannie dziękować Bogu za dar licznych powołań, ale również nie ustawać w modlitwie, dzięki której Kościół w Polsce będzie ciągle bogaty w powołania do kapłaństwa i do życia konsekrowanego. Przy tej okazji pragnę podziękować wszystkim kapłanom, siostrom zakonnym oraz osobom świeckim, którzy wspierają w swoich parafiach dzieło powołań kapłańskich i zakonnych. Na co dzień kapłani spotykają się w swoich parafiach z młodymi ludźmi, w których dojrzewa tajemnica Bożego wezwania. Osobowość kapłana, jego zaangażowanie i entuzjazm - jak często podkreślają alumni - ma decydujący wpływ na podjęcie studiów seminaryjnych.

- Bóg zapłać za rozmowę!