Reklama

Zając wielkanocny

Obok jajka, wśród znaczących symboli wielkanocnych znajduje się zając. Niektórzy chcieliby w tym widzieć naszą fascynację masową kulturą amerykańską i zachodnią, ale to przecież nie do końca prawda, choć - podobnie jak bożonarodzeniowa choinka - przywędrował on do nas z Niemiec. Poczciwego zająca odnajdziemy nie tylko na sentymentalnych, przedwojennych kartach z życzeniami świątecznymi, ale i w sztuce wczesnochrześcijańskiej.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na chrzcielnych naczyniach i płytach nagrobnych umieszczano przedstawienie zająca, jedzącego winne grono, co miałoby oznaczać człowieka (neofitę) czerpiącego siłę z nauki Chrystusa lub też rozkoszującego się owocami wiecznego życia.
Jan Uryga w: Rok polski w życiu, w tradycji i obyczajach ludu, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek, 2003) podkreśla, że pierwsze interpretacje znaczenia symbolu zająca są komentarzem do wybranych fragmentów Biblii. Pisze m. in.:
„Tekst z Księgi Przysłów (30,24; 30,26) mówiący o góralikach (gatunek skalnych gryzoni) - w niektórych tłumaczeniach jest mową wprost o zającach - pochwala rozumność tych małych zwierząt. Św. Augustyn, interpretując fragment Psalmu 103. (w. 18), który zdaniem dzisiejszych biblistów należy odnosić do górskich kozic, koziorożców lub skalnych borsuków, twierdzi, że dotyczy on skały, która jest schronieniem dla jeży i zajęcy. Dlatego zwierzęta te uznał za symbole grzeszników, którzy uznają ucieczkę w skale - Chrystusie”.
Natomiast ścisły związek zająca z symboliką Świąt Wielkanocnych dotyczy dopiero bodaj końca XVII w. i wiąże się być może z licznymi bajkami dla dzieci, według których zające były roznosicielami jajek wielkanocnych. Interpretacja może mieć znacznie dalsze analogie, gdyż w pogańskich obrzędach związanych z modłami o urodzaj zając symbolizował płodność.
Wierzenia ludowe przypisywały zającowi mnóstwo mało chlubnych cech: lękliwość, nieśmiałość, krętactwo - ale zarazem zaradność i spryt. Taki właśnie tchórzliwy, ale przebiegły zajączek bywa bohaterem wielu bajek, legend, opowiadań dla dzieci, np. upodobała go sobie literatura rosyjska.
Związany z naszą strefą klimatyczną zając szarak jest zwierzęciem dość powszechnym, żyjącym na polach uprawnych, w zagajnikach, w parkach, na obrzeżach lasów Europy, Azji Mniejszej i północnej Afryki, osiedlony przez człowieka w Irlandii, Skandynawii, obu Amerykach, we wschodniej Azji, w Australii i Nowej Zelandii. Różniące się nieco między sobą na świecie wyobrażenia zająca wielkanocnego pozwalają przypuszczać, że czerpią one sporo z wizerunku licznych zającowatych - ssaków obejmujących 46 gatunków, żyjących na wszystkich kontynentach (oprócz Antarktydy). Zającowate cechują się charakterystyczną sylwetką o dużych uszach, długich skocznych tylnych kończynach i znacznie krótszych przednich oraz puszystym ogonem. Krótka sierść ma obfitą podściółkę puchową o różnych odcieniach brązów i szarości.
Dzisiaj nasz zając wielkanocny, choć przejął pewne nawyki od amerykańskiego kuzyna, znajdującego czekoladowe pisanki i upominki wielkanocne w ogrodzie, pozostał tym, z czym zawsze się u nas kojarzył: symbolem wiosny i odradzającego się z jej nadejściem życia. I chyba sympatyczniejszy jest nasz puszysty, swojski zajączek - w sąsiedztwie owsa, malowanych jaj, gałązek wierzby i wiosennych kwiatów - od karykaturalnych maszkar z długimi uszami - rozdających ulotki reklamowe w marketach lub zawiniętych w złotko i udających wyrób czekoladowy.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Człowiek pokory i odwagi

Święty Karol pochodził ze szlacheckiej rodziny Boromeuszów. Urodził się w 1538 r. we Włoszech. Studiował w Mediolanie, a potem w Pawii, gdzie w 1559 r. uzyskał doktorat z prawa cywilnego i kanonicznego. W 23. roku życia został mianowany kardynałem i arcybiskupem Mediolanu (z obowiązkiem pozostawania w Rzymie), mimo że święcenia kapłańskie i biskupie przyjął dopiero dwa lata później – w 1563 r. Jako biskup archidiecezji mediolańskiej w 1564 r. otworzył wyższe seminarium duchowne (jedno z pierwszych na świecie). W kilku innych miastach natomiast założył seminaria niższe, by do seminarium w Mediolanie wstępowali kandydaci już odpowiednio przygotowani. W celu przeprowadzenia koniecznych reform i uzgodnienia uchwał soboru trydenckiego (1545-63) zwołał aż trzynaście synodów diecezjalnych i pięć prowincjalnych. By umożliwić ubogiej młodzieży podjęcie studiów wyższych, założył przy Uniwersytecie w Pawii osobne kolegium. W Mediolanie założył szkołę wyższą filozofii i teologii.
CZYTAJ DALEJ

Otwarto „przestrzeń słuchania” w Bazylice św. Piotra

2025-11-04 10:36

[ TEMATY ]

Watykan

Bazylika św. Piotra

ks. Adrian Put

Bazylika św. Piotra w Rzymie

Bazylika św. Piotra w Rzymie

W watykańskiej Bazylice św. Piotra otwarto Spazio d’Ascolto (Przestrzeń Słuchania). Dostępna dla wszystkich przychodzących do tej świątyni, zarówno wiernych, jak i turystów, daje okazje do duchowego spotkania, w czasie którego kapłani lub ludzie świeccy są gotowi wysłuchać każdego i wejść z nim w dialog na temat jego wątpliwości i problemów.

„Drzwi Święte otwarte na czas zainspirowały nas do otwarcia «innych drzwi» w Bazylice św. Piotra i stworzenia przestrzeni słuchania – wyjaśnia prał. Orazio Pepe, sekretarz Fabryki św. Piotra, instytucji odpowiedzialnej za zarządzanie, utrzymanie, konserwację i dekorację watykańskiej bazyliki. – To otwarta przestrzeń, okazja do spotkania, miejsce, w którym brat: kapłan, siostra zakonna, świecki słucha innego brata w człowieczeństwie”.
CZYTAJ DALEJ

Zwierzchnicy religijni Francji przed COP30 wzywają do podjęcia konkretnych decyzji

2025-11-04 20:25

[ TEMATY ]

Francja

zwierzchnicy religijni

COP30

konkretne decyzje

Adobe Stock

„Wzywamy negocjatorów COP30 do podjęcia konkretnych decyzji w celu jak najszybszego odejścia od paliw kopalnych i wylesiania, aby położyć kres pogłębiającemu się kryzysowi środowiskowemu” - napisali zwierzchnicy religijni Francji w apelu do światowych przywódców przed szczytem klimatycznym, rozpoczynającym się 10 listopada w brazylijskim Belém.

Podczas dorocznej Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC) 198 państw-sygnatariuszy negocjuje porozumienia i ocenia postępy w walce z kryzysem klimatycznym. Szczyt w stolicy stanu Pará potrwa do 21 listopada.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję