Reklama

Ewangelizacja i media u progu nowego tysiąclecia

O micie Kościoła-organizacji

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wbrew powszechnym oczekiwaniom, tzw. mity współczesne mają się w Polsce coraz lepiej. Polityczny przełom 1989 r. otworzył nowy rozdział w karierze starych i nowych mitów. W ich fabrykowanie zaangażowało się wielu dziennikarzy i publicystów.

W rozległej mitologii zwraca uwagę mit, o którym niewiele się mówi. Jest to mit Kościoła-organizacji. Stał się wręcz niedostrzegalny w olbrzymiej lawinie publikowanych wypowiedzi na temat Kościoła. Wraca zawsze jak bumerang, gdy w mediach dokonuje się rozliczeń powyborczych. Dlatego warto mu się przyjrzeć.
Współczesne mity są zjawiskiem, wobec którego nie wolno przechodzić obojętnie - dlatego przede wszystkim, że stanowią one groźne zaprzeczenie prawdy. Należy przypomnieć, że mit jest to pogląd, który nieistniejącym wydarzeniom i zjawiskom nadaje pozory niewzruszonej prawdy. Mitowi towarzyszy zawsze upozorowana naturalność, dlatego odwołuje się on do faktów, które w odbiorze społecznym wydają się oczywiste i nie podlegające wątpliwości. Prowadzą do tego odpowiednio preparowane komentarze, wypowiedzi autorytetów (najczęściej przeniesionych) oraz wybiórczo traktowane sondy.
Nie trzeba dowodzić, że mity są czynnikiem z niezwykłą skutecznością budującym świat iluzji współczesnego Polaka. Ona mu często zastępuje rzeczywistość i oddala go od prawdziwych problemów. Są więc mity sposobem na zniekształcanie prawdy o człowieku, świecie i Kościele. Ludzie, którzy im ulegają, łatwo przyjmują postawę biernych obserwatorów wobec spraw publicznych - ważnych dla państwa i narodu.
Mit Kościoła-organizacji pojawił się w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Jednym z jego konstruktorów był Tadeusz Breza, który na kartach Spiżowej bramy zachwalał chytrze perfekcyjność pracy urzędów watykańskich, a jednocześnie całkowicie eliminował jakiekolwiek elementy wskazujące na nadprzyrodzony charakter Kościoła. Mit Kościoła-organizacji pojawił się w nowym wydaniu po 1989 r. Utrwalany jest tym razem przez różnorakie media, także komercyjne i tzw. niezależne.
Składniki mitu Kościoła-organizacji wyraźnie wskazują na jego główny cel. Jest nim ukształtowanie laickiego czy wręcz ateistycznego obrazu Kościoła. Dlatego eksponuje się w tym obrazie takie elementy, jak: sprawne działanie urzędów Kościoła, zdyscyplinowanie księży, skuteczny wpływ na społeczeństwo, dobre zaplecze finansowe, rozległa baza lokalowa, funkcjonalna sieć parafii. Jednocześnie daje się do zrozumienia, że Kościół hierarchiczny to specyficzna grupa ludzi nastawionych na politykę i dążących do władzy. Imputuje się więc, że główną misją Kościoła jest taki wpływ na ludzi, aby ich sobie całkowicie podporządkować i nimi rządzić.
W takim prezentowaniu Kościoła używa się nowomowy wziętej z arsenału peerelowskiego. Można się więc dowiedzieć, że Kościół w Polsce opiera swoją działalność na "swoistej ideologii". Jedni jego przedstawiciele są "postępowi", a inni "uwstecznieni". Jest ponadto Kościołem "podzielonym" ze sporami, które sugerują istnienie " wojny na górze". Nowomowa w PRL-u posługiwała się chętnie etykietkami, które miały budować nowe stereotypy, niekorzystne dla Kościoła. Dlatego w charakterystyce Kościoła w Polsce używa się takich określeń, jak " triumfalizm", "oblężona twierdza", a także przymiotników "fundamentalistyczny", " przedsoborowy", "zamknięty", "nieeuropejski".
I właśnie w kategoriach mitu Kościoła-organizacji wypowiadano się w niektórych mediach po ostatnich wyborach parlamentarnych. Mówiono więc, że porażka AWS to porażka Kościoła. Wypowiedzi Episkopatu przed wyborami nazywano mieszaniem się do polityki oraz szkodliwym ujawnianiem politycznych preferencji i sympatii. Nie omieszkano też mówić o politycznym nieposłuszeństwie polskich katolików wobec Kościoła. Sam Kościół zaś potrzebuje politycznego partnera, aby mógł wypełniać swoje zadania. Zawsze bowiem liczy na polityczne przywileje dla siebie.To z kolei tłumaczy polityczne zaangażowanie hierarchii. Niestety, to nie jest język z minionej epoki. Tak pisze się o Kościele dwanaście lat po upadku komunizmu i jego ideologicznej frazeologii. W demagogicznych diagnozach pomija się milczeniem to, co Kościół czyni w działalności charytatywnej, w wychowaniu i szkolnictwie, w dziedzinie moralnego odrodzenia czy rozwoju kultury narodowej. Nawet nie wspomina się o tym, co w misji Kościoła jest istotne i najważniejsze.
Funkcjonowanie w Polsce mitu Kościoła-organizacji jest dla katolików wyzwaniem. Przede wszystkim dlatego, że prowadzi on do uprzedzeń wobec Kościoła, a nawet do postaw antyklerykalnych. Z tej racji mit ten jest bardzo na rękę środowiskom nieprzychylnym Kościołowi.
Co w tej sytuacji należy czynić w duchu odpowiedzialności za Kościół? Oto kilka propozycji:

Udział w fabrykowaniu mitu Kościoła-organizacji nie zawsze jest przejawem złej woli. Często płynie z nieznajomości Kościoła. Dlatego osobom wypowiadającym się publicznie na temat Kościoła trzeba przypominać (również w rozmowach prywatnych) o ich obowiązku pogłębienia wiedzy na ten temat. Tego wymaga elementarna uczciwość dziennikarza i publicysty.

Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina, że "Kościół jest w historii, ale równocześnie ją przekracza. Jedynie ´oczami wiary´ można w jego rzeczywistości widzialnej dostrzec również rzeczywistość duchową, będącą nośnikiem życia Bożego" (KKK, 770). Swoimi "oczami wiary" katolicy powinni pomagać ludziom mediów w formułowaniu przez nich poglądów i opinii na temat Kościoła, wykazując pogłębioną wiedzę w tej dziedzinie i dając świadectwo miłości do Kościoła.

Szczególną wrażliwość wobec mitu Kościoła-organizacji powinny wykazywać media katolickie. Są one przecież mediami Kościoła. Niech więc ukazują prawdziwe jego oblicze, posługując się odpowiednim słowem i obrazem. Przede wszystkim zaś niech dają wyraz swojej dojrzałej wiary "w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół", który jest ich Matką.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2001-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważania na niedzielę bp. Andrzeja Przybylskiego: Piąta Niedziela Wielkanocna

2025-05-16 13:12

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

bp Andrzej Przybylski

Karol Porwich/Niedziela

Bp Andrzej Przybylski

Bp Andrzej Przybylski

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

Paweł i Barnaba wrócili do Listry, do Ikonium i do Antiochii, umacniając dusze uczniów, zachęcając do wytrwania w wierze, «bo przez wiele ucisków trzeba nam wejść do królestwa Bożego». Kiedy w każdym Kościele wśród modlitw i postów ustanowili im starszych, polecili ich Panu, w którego uwierzyli. Potem przeszli przez Pizydię i przybyli do Pamfilii. Głosili słowo w Perge, zeszli do Attalii, a stąd odpłynęli do Antiochii, gdzie za łaską Bożą zostali przeznaczeni do dzieła, które wykonali. Kiedy przybyli i zebrali miejscowy Kościół, opowiedzieli, jak wiele Bóg przez nich zdziałał i jak otworzył poganom podwoje wiary.
CZYTAJ DALEJ

Prawdziwy chrześcijanin kocha, gdy nienawidzą, odpłaca dobrem za zło

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Karol Porwich/Niedziela

Rozważania do Ewangelii J 13, 31-33a. 34-35.

Niedziela, 18 maja. Piąta Niedziela Wielkanocna
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV przyjął paliusz oraz Pierścień Rybaka

Podczas liturgii inaugruacji pontyfikatu Ojciec Święty Leon XIV przyjął paliusz i Pierścień Rybaka – insygnia posługi piotrowej Biskupa Rymu.

Paliusz Ojcu Świętemu nałoży kardynał Mario Zenari (ze stanu diakonów, Włochy), nuncjusz apostolski w Syrii. Kardynał Fridolin Ambongo Besungu (ze stanu prezbiterów, Demokratyczna Republika Konga) wezwał w specjalnej modlitwie obecności i pomocy Pana dla Następcy Piotra. Kardynał Luis Tagle (ze stanu biskupów, Filipiny) przekazał papieżowi Pierścień Rybaka.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję