Zamiast zakończenia

Niezapomniany i wspaniały był ten nasz kajakowy spływ Wisłą - królową polskich rzek - z Krakowa do Gdańska! To takie trochę szaleństwo - 900 km pokonać w ciągu 15 dni w lipcu, który w Polsce lubi być deszczowy i czasem powodziowy. I tego się najbardziej obawiałem. Dodając do tego niezbyt dobre nastawienie psychiczne, z trudem szykowałem się do tej wyprawy.
Ależ to była walka z kilometrami, ze znużeniem, ze snem i… z myślami! Wyzwanie, które wzmagało bicie serca i rozbudzało ciekawość Polski od tej mało znanej strony - od rzeki. Nie wspomnę już o swoistej męskiej ambicji dokonania czegoś, co jest udziałem niewielu.
Płynęliśmy z Piotrem razem, ale tak trochę osobno - inny styl wiosłowania sprawiał, że często mieliśmy jedynie kontakt wzrokowy, na pogaduszki więc w czasie pływania nie było szans. Ciapkać wiosłami to sobie można na Biebrzy, ale nie na Wiśle. Stąd te 15 dni wycisnęło w mojej pamięci obraz czerwonego przodu mojego kajaka z piórem jakiegoś ptaka, rytmikę wiosłowania według czasu pacierzy różańcowych, izolację od cywilizowanego świata i wtopienie się w scenerię przepięknej przyrody wokół rzeki, która w ogólnie pojętym korycie płynęła jakby kilkoma osobnymi rzekami. Jakiż to był kosmiczny widok, gdy zwracałem się do mojego towarzysza drogi, a on szedł sobie na środku Wisły, ciągnąc kajak, jak opornego pieska na smyczy! Za chwilę musiałem robić to samo, gdyż źle wyczułem nurt i wpłynąłem na mieliznę.
Oczywiście, w mojej pamięci zapisała się również nutka strachu: przed nieznanym, które wyłoni się za kolejnym zakrętem rzeki; przed zdradliwym dnem piaszczystej Wisły, gdy wpadaliśmy na mieliznę i trzeba było wyjść z kajaka na środku rzeki; przed ogromem posępnych elektrowni, które mijaliśmy, np. tej w Połańcu, która do dziś śni mi się koszmarem; przed komarami, które nie pozwalały cieszyć się wieczorami i odpoczynkiem na piaszczystych wysepkach w leżaczku, z kubkiem pysznej kawy; przed wysoką falą na Zalewie Płockim i przy ujściu Wisły… Niepokój wzmagał ogrom rzeki, która po wiosennej powodzi zostawiła swoje ślady zniszczenia 2-3 metry wyżej od naszych głów, na drzewach - a my na dole samotni na małych, bezludnych wysepkach. Koncentracją tego niepokoju był ohydny, psychodeliczny - no właśnie, jak to nazwać? - szyderczy skrzekośmiech rybitw, które na dodatek zaczęły nas pewnego razu atakować, gdy wpłynęliśmy na ich teren. Do tego katastroficzny obraz wysp kormoranów - kikuty drzew bez jednego listka i setki wielkich ptaków, które zamieniły wyspę w kolejne ptasie szambo.
Ale uwaga - nie piszę tego, żeby Czytelnika zniechęcić! To jest prawda przeżyć, bo inaczej obraz spływu byłby nieprawdziwy, cukierkowaty. Wisła jest piękną rzeką! Żeby jeszcze poprawiła się czystość wody! Ekolodzy powinni trochę popływać kajakami, a nie tylko wisieć na drzewach! Wisła mogłaby stać się przepięknym szlakiem kajakowym Europy, który ściągnąłby wielu zapaleńców szukających odpoczynku, przyrody i ciszy.
Najpiękniejszy odcinek Wisły to, według mnie, szlak od Sandomierza do Warszawy i później jeszcze za Warszawą, do Zalewu Płockiego. Tuż za Krakowem było nieco nudno, bo rzeka była jeszcze mała i dosyć mocno zanieczyszczona - ale nieustanne zakola, kamienne wały i setki rybaków po obu stronach dodawały jej uroku. Później natomiast to prawdziwa rewelacja! Setki piaszczystych wysepek, na których człowiek może czuć się jak Robinson Crusoe. A piasek - niespotykany: żółciutki i drobny niemalże jak mąka! Wiele z tych wysp to „wytwór rzeczny jednosezonowy”, więc można śmiało powiedzieć, że prócz nas nikt tam wcześniej nie był i… już nie będzie. Opracowałem nawet taki swoisty rytuał pożegnania wysepki-hotelu...
Przepięknym miejscem jest ujście Sanu - do dzisiaj nie wiem, dlaczego to San wpada do Wisły, a nie Wisła do Sanu. Patrząc okiem laika, to raczej San wydaje się być rzeką dominującą. Mieliśmy niepowtarzalną okazję widzieć pewnego Kanadyjczyka polskiego pochodzenia, który właśnie tam, po kolana w wodzie wideł Sanu i Wisły, przeżywał bitwę ze Szwedami, czytając sobie jakby nigdy nic „Trylogię” Sienkiewicza i opis bitwy stoczonej przed kilkuset laty w tym właśnie miejscu.
Śliczne są mosty, szczególnie kolejowe, kiedy się pod nimi przepływa. Nie te oszczędnokomunistyczne, nijakie, bez duszy, ale te przedwojenne, stalowe, które z daleka wyglądają jak szydełkowe koronki, a z bliska przytłaczają ogromem żelaza. Okazuje się, że na Wiśle mostów jest naprawdę niewiele.
Najwięcej siły miałem wieczorem - nie rano. Pierwsze godziny pływania to był dla mnie fizyczny koszmar. Wieczorem, przy pięknych zachodach słońca, czułem się jak żaglówka płynąca siłą wiatru. Kilkanaście rodzajów fal i każda inna, niepowtarzalna, rozświetlone słońcem krople wody spadające z wioseł, malarski obraz rytmicznie wiosłującego kajakarza - mojego przyjaciela zlewającego się z czerwoną kulą zachodzącego słońca - oto niezatarte obrazy z każdego wieczoru naszego rajdu.
Codziennie widzieliśmy przed sobą jakiś horyzont drzew, zarośli, zabudowań, aż pewnego dnia ta linia horyzontu została przerwana. Zobaczyliśmy morze (ściślej mówiąc - Zatokę Gdańską) i płynęliśmy jeden obok drugiego, jak dwaj zwycięzcy, w ten bezkres, gdzie błękitne niebo zlewało się z błękitem wody. W duszy pojawiło się wtedy poczucie szczęścia, które zostaje w pamięci już na całe życie. Do dzisiaj to piękne uczucie noszę w sobie jako ładunek energii i siły życia, którym podzieliła się z nami Wisła - królowa. Rzeka, która - nieustannie plugawiona przez człowieka - wciąż się oczyszcza i wciąż od wieków tak samo i co roku inaczej płynie od gór do morza. W tym misterium płynięcia wielkiej rzeki mieliśmy swój ułamek czasu.

KONIEC

Wkrótce w formie książkowej zostanie opublikowana pełna wersja opisu spływu kajakowego z Krakowa do Gdańska, którego bohaterami są ks. Piotr Gąsior i ks. Andrzej Caputa.